طلا همواره نماد ثروت و پناهگاهی امن در نوسانات اقتصادی بوده است. اما امروزه، بهجای خرید شمش و سکه، روشی مدرن و کارآمد به نام صندوق طلا مورد استقبال سرمایهگذاران قرار گرفته است. این صندوقها امکان سرمایهگذاری در طلا را بدون دغدغههای نگهداری فیزیکی فراهم میکنند.
اما سؤال اصلی که برای همه وجود دارد این است: آیا این صندوقهای طلا واقعاً سودآور هستند؟
پاسخ به این سؤال به عوامل متعددی بستگی دارد که در این مقاله به طور کامل به آن میپردازیم.
عدد ثابتی برای نرخ سوددهی این صندوقها وجود ندارد. سود صندوق طلا کاملاً وابسته به قیمت جهانی طلا و نرخ ارز (دلار) در ایران است. به زبان ساده، اگر قیمت طلا در جهان و نرخ دلار در ایران افزایش یابد، ارزش واحدهای صندوق طلا و در نتیجه سود شما به طور مستقیم بالا میرود.
بهعنوانمثال در حال حاضر سود صندوق طلای آلتون طبق اطلاعات سایت فیپیران، سالانه بیش از ۱۲۰ درصد بوده است.
در بازههای پرتنش اقتصادی مانند تشدید تحریمها، این صندوقها گاهی بازدهیهای بالای ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی را نیز تجربه کردهاند. اما در مقابل، در دورههای آرامش، ممکن است بازدهی آن کاهش یابد؛ بنابراین، سود این صندوقها غیرقطعی و وابسته به شرایط کلان اقتصادی است.
در مثال زیر رفتار صندوق طلا آلتون(محصول شرکت سبدگردان آسمان) را موردبررسی قرار دادیم:
برای درک دقیقتر سودآوری صندوق طلا، باید عوامل مؤثر بر آن و عملکردش در شرایط خاص را بررسی کرد.
مهمترین عامل قیمت جهانی طلا است. تحولات اقتصاد جهانی، تورم، نرخ بهره آمریکا و بحرانهای بینالمللی بر قیمت اونس طلا اثر میگذارند.
ازآنجاییکه قیمت طلا در ایران به ریال و بر اساس نرخ دلار محاسبه میشود، نوسانات نرخ دلار تأثیر بسیار زیادی بر سود صندوق طلا دارد.
برخی صندوقها ممکن است بخشی از دارایی خود را به سکه یا مصنوعات طلا اختصاص دهند. بنابراین نوسانات قیمت سکه بر این صندوقها اثر میگذارد.
طلا بهعنوان یک «دارایی امن» در بحرانها درخشش خاصی دارد. در شرایطی مانند:
تورم شدید
سقوط ارزش پول ملی
تنشهای سیاسی و تحریمها
بیثباتی در بازارهای جهانی
داراییای مانند صندوق طلا میتواند ارزش دارایی شما را حفظ کند. در پی تشدید بیثباتیها در اواخر بهار ۱۴۰۴ و افزایش تنشهای بینالمللی، بازارهای مالی با نوسانات شدیدی مواجه شدند. در این دوره کوتاه اما بسیار پرتنش، عملکرد صندوقهای طلا بسیار قابلتأمل بود:
بلافاصله پس از اوجگیری تنشهای ژئوپلیتیک، تقاضا برای طلا بهعنوان یک پناهگاه امن جهانی افزایش یافت. این موضوع باعث شد قیمت جهانی طلا در همان ساعات اولیه جهش قابلتوجهی را تجربه کند.
همزمان با افزایش تنشها، نرخ دلار در بازار ایران نیز به دلیل نگرانی از عواقب اقتصادی و گستردهتر شدن دامنه تحریمها، روند صعودی به خود گرفت.
همزمانی افزایش قیمت جهانی طلا و نرخ دلار، باعث شد ارزش واحدهای صندوقهای طلا در بورس تهران بهصورت چشمگیری افزایش یابد. سرمایهگذارانی که پیشازاین بحران در این صندوقها سرمایهگذاری کرده بودند، در بازه زمانی کوتاهی بازدهی قابلتوجهی را کسب کردند، درحالیکه بسیاری از داراییهای دیگر با نوسان و عدم اطمینان مواجه بودند.
این رویداد بهوضوح نشان داد که صندوقهای طلا نهتنها یک ابزار سرمایهگذاری بلندمدت، بلکه یک سپر دفاعی کوتاهمدت در برابر شوکهای ناگهانی سیاسی و امنیتی هستند. در واقع، در روزهای پرالتهاب، این صندوقها به سرمایهگذاران این امکان را دادند که نهتنها از دارایی خود در برابر بیثباتی محافظت کنند، بلکه از آن سود نیز ببرند.
خیر، صندوقهای طلا به طور معمول سود ماهانه پرداخت نمیکنند. دلیل این امر نحوه عملکرد و ماهیت این صندوقها است.
در ادامه به طور کامل توضیح میدهم:
سود اصلی در صندوقهای طلا از طریق افزایش قیمت واحدهای سرمایهگذاری به دست میآید. به زبان ساده، شما واحدهای صندوق را در یک قیمت میخرید و هنگامی که قیمت هر واحد افزایش پیدا کرد، آن را میفروشید و سود خود را دریافت میکنید.
هر دو دارایی (طلای ۱۸ عیار فیزیکی و واحدهای صندوق طلا) در نهایت از یک منبع ارزش مشتق میشوند: قیمت طلا؛ بنابراین، عوامل کلانی که بر قیمت طلا تأثیر میگذارند، مانند:
قیمت جهانی اونس طلا
نرخ دلار در ایران
تورم و انتظارات تورمی
رویدادهای ژئوپلیتیک
بر هر دو بازار تقریباً به یکشکل اثر میگذارند. این باعث میشود روند حرکت قیمت آنها در بلندمدت همجهت باشد.
چرا این همگامی کامل نیست و ممکن است اختلاف وجود داشته باشد؟
بازار طلای فیزیکی بیشتر تحتتأثیر تقاضای مصرفی است. این تقاضا میتواند در ایام خاصی به طور غیرمنطقی بالا برود و قیمت را از ارزش ذاتی خود جدا کند. اما قیمت صندوقهای طلا بیشتر متأثر از تقاضای سرمایهای و منطق اقتصادی است.
قیمت طلای ۱۸ عیار شامل اجرت ساخت، سود فروشنده و مالیات بر ارزش افزوده است. این هزینهها باعث میشود همیشه قیمت آن از ارزش ذاتی طلای بهکاررفته در آن باشد. در مقابل، قیمت صندوق طلا بسیار نزدیکتر به ارزش خالص داراییهای آن (NAV) است و تنها کارمزد مدیریتی بسیار ناچیزی دارد.
خریدوفروش واحدهای صندوق طلا در ثانیه انجام میشود. اما خریدوفروش طلای فیزیکی زمانبرتر است و ممکن است در یک روز شلوغ، نتوانید بهراحتی و باقیمت روز بفروشید.
گاهی اوقات اخبار خاص یا شایعات میتواند بر یک بازار بیش از بازار دیگر تأثیر بگذارد و به طور موقت آن دو را از هم جدا کند.
چگونه از همگامی نمودار صندوق طلا و طلای ۱۸ عیار استفاده کنیم؟
این همگامی در دو موقعیت اصلی به شما کمک میکند:
تشخیص زمان مناسب برای خرید
اگر مشاهده کردید که قیمت واحدهای صندوق طلا به شکل محسوسی از قیمت طلای ۱۸ عیار پایینتر است، این وضعیت نشان میدهد که صندوق در مقایسه باارزش واقعی خود، ارزانتر معامله میشود؛ بنابراین، این میتواند یک فرصت خرید مناسب باشد.
تشخیص زمان مناسب برای فروش
اگر مشاهده کردید که قیمت واحدهای صندوق طلا به شکل محسوسی از قیمت طلای ۱۸ عیار بالاتر است، این وضعیت نشان میدهد که صندوق در مقایسه باارزش واقعی خود، گرانتر معامله میشود؛ بنابراین، این میتواند یکزمان مناسب برای فروش و کسب سود باشد.
همگامی دو نمودار طلای ۱۸ عیار و صندوق طلا را بهعنوان یکی از چندین ابزار تحلیل خود در نظر بگیرید، نه تنها ابزار مورد استفاده. آن را با تحلیل بنیادی (وضعیت اقتصادی، قیمت جهانی، نرخ دلار) و همچنین تحلیل تکنیکال نمودار خود صندوق طلا ترکیب کنید تا بهترین تصمیم ممکن را بگیرید.
در پاسخ نهایی به سؤال «صندوق طلا چقدر سود میدهد؟» میتوان گفت این صندوقها در بلندمدت و بهویژه در اقتصادهای تورم زده؛ مانند ایران، ابزاری بسیار قدرتمند برای حفظ قدرت خرید و کسب سود بودهاند.
بازدهی این صندوقها اگرچه در کوتاهمدت نوسانی و غیرقابلپیشبینی است، اما تاریخچه نشان داده که در مواجهه با بحرانهای اقتصادی، عملکردی استثنایی داشتهاند؛ بنابراین، سرمایهگذاری در صندوق طلا را نباید یکشبه راهی برای ثروتمند شدن دید، بلکه باید آن را بهعنوان یک رکن محکم و دفاعی در سبد داراییهای خود برای مقابله با تورم و بیثباتیهای اقتصادی در نظر گرفت.
در این میان انتخاب صندوقهایی با مدیریت و عملکرد مناسب، مثل صندوق طلای آلتون، میتواند گزینهٔ امنی برای حفظ ارزش دارایی باشد.
بله به دلیل قابلیت نقدشوندگی بالا، هزینههای بسیار کمتر (بدون هزینه ساخت) و امنیت بیشتر.
بله اگر قیمت جهانی طلا و نرخ دلار به طور همزمان کاهش یابند، ارزش واحدهای صندوق افت میکند و ممکن است موقتاً با زیان مواجه شوید.
خیر خریدوفروش واحدهای صندوقهای طلا معاف از مالیات است.
پیشبینی دقیق زمان بازار بسیار دشوار است. اما معمولاً در آستانه بحرانهای اقتصادی یا زمانی که پیشبینی میشود تورم افزایش مییابد، زمان مناسبی برای اختصاص بخشی از سرمایه به این صندوقها است.